Choroby roślin ogrodowych
Właściciele ogródków, czy donic z roślinami na balkonach, zapewne zauważyli, że w tym roku wyjątkowo więcej musimy „walczyć” ze szkodnikami i chorującymi sadzonkami. Dlaczego się tak dzieje?
Odpowiedzią jest zmiana klimatu… nie było mroźnej zimy, żeby niskie temperatury mogły osłabić larwy zimujące w glebie, wiosna była za sucha, co osłabiło rośliny, a lato aplikuje nam na zmianę wilgoć z wysokimi temperaturami, co sprzyja rozwojowi grzybów i pleśni.
Poniżej przedstawimy Państwu przykładowe, popularne choroby i szkodniki oraz metody jak je zwalczać biologicznie lub za pomocą chemii (oczywiście chcemy ograniczać jej stosowanie).
Opuchlaki: Chrząszcze w tym roku dość mocno się uaktywniły. Dorosłe osobniki żerują na liściach większości roślin, a larwy latem obgryzają korzenie. Jak rozróżnić wgryzy opuchlaków od innych gąsienic? To dość charakterystyczne, równomierne ubytki w brzegach liści. Chrząszcze można zbierać wieczorem i użyć pasożytniczych namatod (zobacz: Naturalne zapobieganie).
Przędziorki: to jedne z najdrobniejszych i najuciążliwszych szkodników w ogrodzie. Wysysają sok z roślin i przy okazji tworzą sieć pajęczynek. Przy ciepłej pogodzie ciężko je zwalczyć. Naturalnym wrogiem przędziorka są dobroczynki – roztocze, które zjada przędziorki. Do pryskania chemicznym środkiem można zastosować np. Magus 200 SC.
Larwy, gąsienice:
Piędzik przedzimek– szkodliwe są gąsienice tego motyla, które żerują na roślinach ozdobnych wygryzając nieregularne wżery na liściach. Zwalczanie naturalne polega na zakładaniu lepkich opasek lub wiosną używa się insektycydów na larwy.
Namiotniki– Larwy na wiosnę żerują na pędach, następnie tworzą oprzędy (rozbudowane pajęczyny), roślina może zostać całkiem ogołocona z liści. Należy szybko wyciąć fragmenty z larwami i użyć insektycydów.
Początek żerowania gąsienic Oznaki dłuższego bytowania gąsienic
Szpeciele/ mszyce:
Szpeciele to roztocze, którego niektóre gatunki na roślinach zostawiają ślady jak grzyby np. rożkowiec brzozy lub szpeciel pilśniowiec. Tworzą galasy lub zniekształcenia na liściach. Nie są szkodliwe, ale mogą osłabić roślinę. Środki ochrony roślin stosuje się podczas rozwoju liści lub zbiera się wcześnie opadłe liście.
Mszyce natomiast wysysają soki z rośliny, co powoduje obumieranie młodych pędów, również tworzą się galasy. Do zwalczania tych owadów nadają się preparaty pochodzenia naturalnego, np.: Emulpar 940EC, Agricolle Spray czy Insekt Control. Z mocniejszej chemii to Karate Zeon 050 CS czy Mospilan 20 SP.
Grzyby
Fomoza: pospolity grzyb, który atakuje np. pędy barwinka. Chore fragmenty ciemnieją na całej długości, najlepiej na bieżąco usuwać zakażone pędy lub wiosną użyć fungicydów.
Mączniak prawdziwy: kolejny grzyb, który często atakuje rośliny w naszych ogrodach, np. wiciokrzewy, berberysy, róże, głóg. Nazwa wzięła się od białego nalotu na liściach. Zwalczać z użyciem fungicydów lub zbierać liście jesienią.
Rdza: atakuje grusze, głogi, brzozy, mahonie. Na liście pojawiają się najpierw żółte, potem rdzawe plamki. Zapobieganie jest dość drastyczne, ponieważ należy wyciąć chore pędy jałowca i rośliny zarażone. Chemia do zastosowania to Dithane Neo Tec 75 WG, Amistar 250 SC, Score 250 EC.
Brązowienie igieł (fytoftoroza): choroba wywołana przez grzyba, który atakuje rośliny iglaste. W tym roku szczególnie dał się we znaki ogrodnikom. Zarodniki roznoszone są przez wiatr i wodę. Atakują igły jak i całe pędy, co powoduje ich brązowienie i obumieranie całych gałęzi. Od razu trzeba odcinać zarażone fragmenty, używać oprysków na przełomie wiosny i lata chemią: Topsin 500 SC, Amistar 250 SC, Dithane NeoTec, Saprol lub naturalnym środkiem Biosept Active.
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych: jeśli posiadacie na swojej działce forsycje lub drzewa owocowe, szczególnie morele, na pewno spotkaliście się z tym grzybem. Powoduje zasychanie końcówek pędów. Zarażenie następuje na wiosnę, to wtedy należy użyć fungicydów. W sezonie ucinać i palić zarażone pędy.
Plamistość liści: grzyb, który na liściach wielu roślin powoduje powstanie ciemnych plam z obwódką. Wiosną pryskać fungicydami, ewentualnie można użyć środków chemicznych: Dithane Neo Tec 75 WG, Miedzian 50 WP, Score 250 EC, Gwarant 50 SC.
Naturalne zapobieganie
Jeżeli nie chcemy zatruwać chemicznymi opryskami innych, pożytecznych owadów możemy przeprowadzać naturalne zabiegi w ogrodzie, np. zbieranie liści jesienią. To w nich zimują larwy z rodziny kibitnikowatych, które minują liście kasztanowców, czy platanów.
Biedronki i ich larwy jak i larwy bzyg zwalczają mszyce. Jednak istnieje teoria, że biedronki mogą przenosić mszyce na inne rośliny.
Larwy i owady z rodziny biegaczowatych (np. biegacz złocisty) żywią się innymi owadami oraz drobnymi ślimakami.
Przędziorki zjadane są przez gąsieniczki i żukowce.
Larwy opuchlaka można ograniczyć dzięki pasożytniczym nicieniom, które wprowadza się do gleby w marcu/ kwietniu lub w sierpniu/ wrześniu.
Weźmy także pod uwagę pomoc ptaków: sikorka bogatka, pleszka żywią się gąsienicami i larwami. Szczególnie pożyteczne są w swoim okresie lęgowym. Ciekawostka: pod koniec lipca, kiedy sezon lęgowy tych ptaków się kończy, można zaobserwować nagły rozwój ćmy bukszpanowej.
Szpaki oprócz podjadania nam czereśni, zjadają większe larwy, mięczaki (np. ślimaki) oraz włochate gąsienice, których inne ptaki nie jedzą zbyt chętnie. Jaskółki, jeżyki lub rudziki żywią się uciążliwymi dla nas latającymi owadami. Nie niszczmy ich gniazd pod okapami domów.
Aby zachęcić pożyteczne organizmy do zamieszkania w naszym ogrodzie przygotujmy dla nich schronienie: dla większych organizmów możemy posadzić np. głóg, ognik, rokitnik. Powieśmy budki lęgowe. Dla owadów możemy przygotować specjalne budki, zostawiajmy warstwę liści, chrustu.
W sezonie wysiewać można mieszankę kwiatów polnych, aby nektarem wabiły owady z rodziny bzyg, złotooków i gąsieniczników. Dla jeży ustawmy budki zimowe, w płocie może być ukryte przejście dla nich.
Również uprawa odpowiednich roślin może odstraszać poszczególne owady:
Mrówki nie lubią kocimiętki, mięty, czosnku, wrotyczu.
Na mszyce działają nasturcje, cebula, czosnek, mięta, bazylia.
Bielinek kapustnik będzie unikał rabat z koprem, miętą, szałwią, hyzopem lekarskim, rumiankiem lub rozmarynem (rozmaryn, który przezimuje na zewnątrz pięknie kwitnie).
Żarłoczne gąsienice można odstraszyć pryskając rośliny pieprzem lub sadząc czosnek.
Zamiast rozsypywać szkodliwy dla środowiska Snacol, ograniczmy działanie pomrowów i ślimaków rozkładając ściółkę z suchych liści dębu lub suszony rozmaryn. Można także „rozłożyć” granicę z łupek cytrusów lub fusów kawy. Ciekawą i oryginalną opcją może być hodowla kaczek z gatunku biegacz indyjski, które żywią się ślimakami.
Wciornastki, które wysysają soki z roślin można zwalczyć naturalnym pestycydem uzyskanym ze złocieni.
Żuki z rodziny ryjkowcowatych (np.opuchlaki) nie przepadają za czosnkiem. Pod krzewami, na rabatach można zasadzić kilka ząbków.
Podaliśmy namiastkę możliwości zwalczania szkodników w ogrodach. Mamy nadzieję, że te metody się sprawdzą w Waszych ogrodach.
