Czym osłaniać glebę w ogrodzie?
Przedstawimy Państwu pomysły na okrycie gleby w ogrodzie. Natura nie lubi pustych przestrzeni, zatem prawie każdy skrawek odkrytej ziemi na naszym terenie wkrótce zostanie zagospodarowany przez jakąś pionierską roślinę. Aby uniknąć rozczarowań, należy wcześniej pomyśleć i zagospodarować taki teren roślinami zadarniającymi bądź wypełniaczami takimi jak kruszce, kora lub drewniane zrębki. W ogrodach, parkach i na terenach publicznych nie zawsze możliwe jest zastosowanie jakiegoś materiału. Formy terenu, różne siedliska występujące na terenie projektowanej przestrzeni sprawiają, że projektant musi dokładnie przemyśleć swoje pomysły.
1. Rośliny
Rośliny okrywowe jak najbardziej są wskazane na miejsca specyficzne, zacienione, wilgotne, suche lub z płytką warstwą gleby. Do każdego stanowiska można dobrać odpowiednie gatunki. Dzięki zwartemu pokrojowi chronią glebę przed erozją oraz przed nadmiernym parowaniem wody.
Czym są rośliny okrywowe? Są to rośliny niewysokie, o płożących się pędach lub rozrastające się za pomocą kłączy lub rozłogów, tworzące zwartą okrywę dla gleby i przy okazji zapobiegającą rozrastaniu się chwastów. Nie są zazwyczaj roślinami wymagającymi i dobrze radzą sobie w trudnych warunkach siedliskowych.
Kolejnym plusem tego rodzaju przykrycia ziemi, jest dynamika w ogrodzie. Kwitnące rośliny okrywowe nadadzą uroku na wiosnę, w lecie będą cieszyć zielenią, a na jesień niektóre z gatunków przebarwiają się przed zimą. Mogą również zastąpić trawnik.
Warto co kilka lat porozdzielać kępy i rozsadzić stare okazy.
Tego rodzaju bylin jest wiele, poniżej przedstawiamy kilka niewymagających gatunków:
Podagrycznik (Aegopodium podagraria) – ma ciekawe odmiany np. ‘Variegatum’, nadaje się na miejsca wilgotne oraz zacienione.
Dąbrówka (Ajuga reptans) – posiada niebieskie/ fioletowe kwiatostany, tolerancyjna roślina, ale do prawidłowego wzrostu potrzebuje cienia lub półcienia.
Przywrotnik (Alchemilla vulgaris)– roślina idealna jako tło dla kolorowych nasadzeń, do późnej jesieni pozostaje żywo zielona, może rosnąć w słońcu, ale z wilgotną glebą.
Dzwonek dalmatyński (Campanula portenschlagiana) – kwitnie od początku lata, lubi stanowiska słoneczne. Idealnie nadaje się na skarpy i skalniaki.
Brunera (Brunnera macrophylla) – głównie dekoracyjna z liści, zalecana do miejsc zacienionych lub nad wodą. W szkółkach dostępne są odmiany z różnym zabarwieniem liści.
Bodziszek (Geranium sanguineum) – liście jesienią przebarwiają się na czerwono, lubi stanowiska suche, słoneczne,urośnie także w półcieniu.
Runianka (Pachysandra terminalis) – zimozielona krzewinka, potrzebuje lekko wilgotnej gleby, może rosnąć na słońcu i w półcieniu.
Karmnik ościsty (Sagina subulata) – drobna roślinka, nadaje się na uzupełnianie przerw między płytami chodnikowymi lub na skalniaki. Przypomina mech i można po nim chodzić. Preferuje wilgotne stanowiska, ale piaszczyste.
Pięciornik (Potentilla fruticosa) – dobrze rośnie w słońcu, toleruje każdą glebę, mało wymagająca krzewinka.
Macierzanka (Thymus serpyllum) – drobna bylina,pięknie pachnie. Dobrze rośnie na słonecznych i suchych stanowiskach. Chroni suche zbocza przed erozją, ponieważ tworzy gęstą darń.
Jałowiec (Juniperus sp.) – każdy gatunek i odmiana płożąca i kompaktowa, jako krzew lubiący słońce oraz tolerujący suche podłoże, zniesie każde warunki.
Trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei) – kolejny krzew, który toleruje trudne warunki. Jest zimozielona oraz dostępna w różnych odmianach.
Kostrzewa sina (Festuca glauca) – niewysoka trawa, tworzy ozdobne niebieskawe kępy. Wymaga miejsc słonecznych, znosi suszę.
2. Szyszki
Oryginalnym pomysłem ściółkowania powierzchni jest użycie szyszek. Jako materiał naturalny będzie pasować do założeń z roślinami iglastymi, wrzosowatymi, borówkami i innymi roślinami kwasolubnymi, ponieważ stopniowo zakwasi glebę.
Elegancko wyglądają szyszki sosnowe. Świerkowe i jodłowe rozpadają się szybciej. Kiedy jest sucho, łuski są otwarte, przez co w większym stopniu zakrywają glebę i chronią ją przed utratą wilgoci, natomiast podczas opadów łuski się zamykają i woda może swobodnie przenikać w glebę.
Nie trzeba kłaść pod szyszki agrowłókniny, a jedna ich warstwa wystarczy, aby ograniczyć wzrost chwastów oraz kopanie na rabatach przez zwierzęta.
3. Węgiel brunatny
Rzadko spotykana forma ściółkowania w ogrodach, a szkoda, bo węgiel brunatny i specjalnie przygotowane preparaty na jego bazie są bardzo estetycznym materiałem. Dostępny jest głównie pod nazwą EkoLignite o frakcji 10-80 mm jako warstwa dekoracyjna. Kolejnym jego atutem jest wolny rozkład, czyli nie trzeba go uzupełniać tak często jak korę. Przez swoją strukturę nie będzie także wywiewany z rabat, a przy wolnym rozkładzie dostarczy stopniowo związków mineralnych roślinom. Jednak najważniejszą jego zaletą jest obojętny odczyn, dlatego idealnie nada się na rabaty z różami, również z tego względu, że jest wolny od czynników chorobotwórczych.
Minimalna grubość do ściółkowania, żeby ograniczyć wzrost chwastów to 5-6 cm.
Ciekawą właściwością węgla brunatnego jest jego zdolność do wiązania metali ciężkich w glebie, dlatego stosuje się go głównie przy rekultywacjach terenów poprzemysłowych.
4. Kora i zrębki drewna
Ozdobną warstwę okrywającą rabaty lub miejsca pod drzewami tworzą także naturalne materiały uboczne z obróbki drewna. Kora lub ozdobne kolorowe zrębki są łatwo dostępne w sklepach ogrodniczych. Przy wykorzystaniu takich ściółek można się bawić fakturą oraz kolorem. Zrębki barwione są na różne kolory, jednak nie przesadzajmy w ogrodzie z ich mieszaniem, ponieważ ma to być dodatkowe tło dla roślin, a nie główna atrakcja w ogrodzie.
Wybrane kolory drewnianych skrawków
Kora nie jest barwiona, ale można ją nabyć w różnej wielkości tzw. kora drobno mielona, średnio mielona oraz grubo mielona – dekoracyjna. Każda z wielkości może być odpowiednio wykorzystana, np. gruba kora przyda się w miejscach, gdzie mocno wieje, ponieważ wiatr jej nie porwie. Dobrze komponuje się z dużymi krzewami i drzewkami iglastymi. Takiej kory nie trzeba co roku wymieniać, ponieważ wolniej się rozkłada. Najczęściej jednak wykorzystuje się korę średniej frakcji, ale tutaj zaleca się coroczne uzupełnianie nową korą. Drugim minusem jest trudność sprzątania opadłych liści z tego rodzaju powierzchni.
Oprócz wartości ozdobnych kora i zrębki hamują parowanie wody z gleby i w większym stopniu ograniczają wzrost chwastów. Zapobiegają także erozji i przegrzewaniu się ziemi. Dobrze jest rozsypać tego rodzaju ściółkę pod drzewami.
Należy jednak pamiętać, że kora zakwasza glebę.
5. Kamień naturalny, nawierzchnie luźne
Zostając przy temacie kory warto wspomnieć o korze kamiennej. Jest to naturalny gnejs lub łupek, który wyglądem przypomina korę sosny lub świerka. Kamień dostępny jest w 3 podstawowych frakcjach 8 – 16 mm, 11 – 32 mm oraz 32 – 63 mm. Kolejną formą w jakiej można kupić gnejs to naturalne i ostre kontury lub lekko zaokrąglone krawędzie.
Pięknie komponuje się z naturalnymi formami krzewów jak i z bardziej współczesnymi projektami. Dobrze współgra z innymi elementami ogrodu i innym kamieniem.
Dodatkowo jego drobne kryształki delikatnie błyszczą w słońcu.
Gnejs jest trwały i nie wpływa na zmianę odczynu gleby. W razie potrzeby można go łatwo wyczyścić.
Oprócz kory kamiennej na rynku dostępne są żwiry, grysy, otoczaki (przeczytaj o nich nasz artykuł w tym linku).
Ich wspólną cechą jest naturalny wygląd i uniwersalne zastosowanie, dlatego kamień ozdobny coraz częściej pojawia się w nowoczesnych projektach lub naturalistycznych skalniakach. Wyjątek mogą stanowić otoczaki, ponieważ niektóre z nich wygładzane są w sztuczny sposób, a nie przez siły natury. Kamień w ogrodzie wprowadza element tajemniczości, podkreśla charakterystyczne elementy w krajobrazie lub stanowi tło dla małej architektury lub ciekawej rośliny. Kamień od wieków służył w religiach jako symbol wewnętrznej siły. Podczas rozwoju cywilizacji, jako materiał budowlany i jako materiał ozdobny w otoczeniu, został doceniony najpierw w Azji.
Do projektów można stosować przeróżne rodzaje kamienia, zwłaszcza, że różnią się one wielkością, strukturą, kolorem. Doskonale komponują się z innymi materiałami w ogrodzie.
Materiały można łączyć
Jak już wspomnieliśmy wcześniej przy korze kamiennej, materiał ten jest trwały, nie trzeba go co roku uzupełniać. Białe kamienie, które łatwo mogą się brudzić, bez problemu można umyć myjką wysokociśnieniową.
6. Szkło w ogrodzie
Od niedawna w ogrodach zaczęło się pojawiać szkło… ale spokojnie, jest to zamierzony zabieg, mianowicie, zamiast kamienia można w projektach uwzględnić szkło ozdobne. Jego kolory, struktura i zdolność odbijania/ załamywania światła, sprawia, że cenione jest jako alternatywa dla wody, zwłaszcza, że jest mniej wymagające niż strumyk, czy oczko wodne.
Ciekawym zabiegiem jest odpowiednie ustawienie sztucznego światła, które wprowadza dodatkową dynamikę, zwłaszcza wieczorami.
Tak jak kamień, szkło ozdobne dostępne jest w różnych frakcjach, jako bryły od 3 cm, 27 cm a nawet 50 cm lub grys szklany od 3- 20 mm.
Szkło dostępne jest w nieregularnych bryłach, które nie kaleczą, ponieważ ich krawędzie są stępione.
Tak jak poprzednie materiały okrywowe, szkło ozdobne ogranicza parowanie wody i wzrost chwastów, łatwo się je czyści i pasuje do współczesnych projektów i oczek wodnych. Z pewnością jest to rozwiązanie trwałe i oryginalne, szczególnie, że tego rodzaju grys jest dostępny w przeróżnych kolorach.
7. Keramzyt
Keramzyt jest kruszywem ceramicznym. Produkuje się go podczas wypalenia gliny w temperaturze 1150 stopni Celsjusza. Kuleczki gliny wtedy pęcznieją i nabierają porowatości. Keramzyt ma prawie same zalety; jest produktem naturalnym, ale przy tym odpornym na działanie grzybów. Lekki i stosunkowo tani w porównaniu do importowanych otoczaków. Można go stosować jako neutralne tło w donicach i na rabatach. Ogranicza wtedy parowanie wody i wzrost chwastów. Jest lekki, dzięki czemu jego mniejsze frakcje doskonale spulchniają ciężkie ziemie. Jest bardzo przydatny do przygotowania wszelkiego rodzaju drenażów. Jest również prawie obojętny chemicznie i nie zmienia pH gleby.
