Naturalna rabata z brzozą

Leśny ogród

Ten, kto marzy o własnym domku poza miastem, pragnie również pięknego ogrodu, w którym będzie można odpocząć.
Nie zawsze jednak działki, które kupujemy są „czystą kartą”, na której można zaprojektować to, co się chce. Trafiają się ogrody, które sąsiadują z różnymi siedliskami przyrodniczymi.

Jednym z takich siedlisk jest las. Na działce mogą znajdować się już rodzime gatunki drzew i inne mniejsze samosiejki. Taki naturalny krajobraz można zagospodarować jako prywatną, leśną oazę. Przy okazji stworzyć ogród łatwy w pielęgnacji.

Najpierw należy zinwentaryzować istniejące drzewa i krzewy, następnie przeanalizować, które okazy można zostawić, a które usunąć z terenu.

Kolejnym etapem będzie projektowanie, czyli dobór nawierzchni, małej architektury i nasadzeń oraz odpowiednie rozmieszczenie tych elementów.

Przed jakimkolwiek realizowaniem projektu należy odchwaścić podłoże oraz nawieźć je. Zarośnięta gleba może być wyjałowiona, dlatego trzeba przygotować stanowiska dla nowych roślin.

Przeanalizujmy w takim razie poszczególne elementy w leśnym ogrodzie:

1. Nawierzchnia na ścieżki w leśnym ogrodzie

Trwała, czy przepuszczalna? W zależności od elewacji domu, ogrodzenia i otoczenia.
Jaki chcemy nadać charakter leśnym krajobrazom? Czy bardziej współczesny/ surowy, czy pójść w stronę ciepłego, naturalnego wyglądu.

Z trwałych nawierzchni sprawdzi się kostka klinkierowa w kolorach szarości oraz postarzana brązowa lub czerwona. Bardziej naturalnie będzie wyglądać kostka kamienna lub płyty kamienne z nieformowanym kształtem. Płyty betonowe, czy geometryczne płyty kamienne wpasują się w surowy, minimalistyczny wygląd ogrodu.
Do nawierzchni bardziej naturalnych zastosujmy drewno krajowe. Najtrwalszy jest dąb, ale sosna, świerk czy modrzew także się sprawdzą. Weźmy pod uwagę, że teren pod drzewami będzie w większości czasu zacieniony, więc drewno może być śliskie i szybko się niszczyć.
Jeśli mamy do dyspozycji dużo miejsca, warto poprowadzić krętą ścieżkę, która zachęci do eksplorowania dalszych zakątków ogrodu. Ścieżki żwirowe mogą nadać lekkości wśród ciemnej zieleni, zwłaszcza, gdy użyjemy jasnego grysu.

Ścieżki naturalne, to przede wszystkim te ziemne. Naturalnie wydeptane między drzewami, zasiane trawą lub wysypane piaskiem bądź korą sprawią, że będziemy chcieli biegać na bosaka:).

2. Mała architektura

Im mniej nienaturalnych elementów, tym lepiej. Jednak drewniane ławki, palenisko, czy altana to dopuszczalne konstrukcje w ogrodzie. W lasach, przy trasach turystycznych, przecież spotyka się ławki, wiaty, czy miejsca na ognisko.

Ażurowe konstrukcje, lub konstrukcje z wcześniej wspomnianego drzewa rodzimego powinny wtapiać się w otoczenie.

Do małej architektury można zaliczyć oczko wodne i strumyk. W zależności od ukształtowania terenu można stworzyć spokojny, wijący się ciek lub szumiący strumyk z małymi kaskadami. Brzegi i dno można maskować naturalnymi kamieniami lub roślinnością.

3. Roślinność w leśnym ogrodzie

Las to roślinność rodzima, nie możemy sobie pozwolić na wprowadzanie gatunków obcych, czy orientalnych.

Z polskich drzew iglastych można wybrać:
sosnę zwyczajną/czarną/wejmutkę, świerk, modrzew, jodłę, daglezję, choinę kanadyjską. Unikajmy cyprysików i żywotników.

Z krzewów iglastych sprawdzą się: jałowce, kosodrzewina (w miejscach słonecznych) i cis.

Ciemną zieleń przełamie brzoza brodawkowata jako nasze polskie drzewo liściaste. Zapachu w lecie doda lipa. Dąb szypułkowy, grab i wiąz to duże drzewa, więc lepiej stosować je na bardzo dużych przestrzeniach.

Aby nie zaciemniać podłoża gęstymi koronami najlepiej jest dobierać gatunki drzew o lekkich koronach (klon polny) lub mniejsze odmiany gatunków.

Z krzewów liściastych do podszytu stosuje się:
kalinę, jaśminowiec, trzmielinę, leszczynę, derenie.
Wawrzynek transatlantycki to ciekawa, mało znana krzewinka, która dorasta do 1 m wysokości, a jest cenna z uwagi na długi termin kwitnienia, bo nawet przez cały sezon. Należy ją okrywać na zimę. Koloru w zimie wprowadzi kwitnący oczar lub zimozielony bukszpan.
W niektórych leśnych kompozycjach można posadzić azalie lub różaneczniki.

Ciekawostką jest, że w Polsce posiadamy naturalne stanowisko różanecznika katawbijskiego w Rezerwacie Kochanowice.

Jeśli chcemy mieć swoje owoce to można posadzić jabłoń, gruszę, czereśnię, morwę lub krzewy borówek.

Do zacienionych miejsc dobrze jest dobrać kolorowe rośliny, które rozjaśnią rabatę.

Dlatego w runie można posadzić byliny takie jak: zawilec, konwalie, wilczomlecz, parzydło leśne, naparstnica, mchy, karmnik ościsty. Lekkości w kompozycjach oczywiście nadadzą różne gatunki paproci, ale nie zapomnijmy o trawach ozdobnych. Idealna do leśnych zestawień będzie pasować hakonechloa, zwłaszcza posadzona nad wodą, skomponuje się z kosaćcami, serduszką lub hostami.
Słoneczne stanowiska wzbogaćmy o wrzosy i wrzośce.
Trawnik zaplanujmy w miejscu bardziej nasłonecznionym, albo zamiast trawnika możemy zastosować rośliny okrywowe, cieniolubne takie jak:
barwinek, bluszcz, dąbrówka rozłogowa.

Nie musimy patrzeć tylko na poziomą warstwowość układu roślin. Wykorzystajmy pnie starych drzew. Otoczenie urozmaicą pnące się bluszcz lub powojniki. Przykładowymi leśnymi odmianami są powojnik 'Lemon Beauty’ lub 'Jiska’. Obie odmiany nie wymagają cięcia i są mrozoodporne. Jeśli nie będzie się ich prowadzić po podporach (pniach) nadadzą się jako rośliny okrywowe.

Taki domowy leśny zakątek przyciągnie drobną, leśną zwierzynę, która będzie potrzebna dla ekosystemu.

Przykładowa kompozycja ogrodu:

Taxus baccata, Cornus alternifolia ’Golden Shadows’, Polygonatum multiflorum, Acer palmatum ’Butterfly’, Astilbe ’Irrlicht’, Astilbe ’Weisse Gloria’ , Astilbe ’Deutschland, Hosta 'Fire and Ice’, Hosta 'Francee’