Rośliny na słoneczne tarasy i balkony
Jakie rośliny dobrać na słoneczny taras?
Tarasy i balkony przy mieszkaniach mogą zastąpić nam ogródek poza miastem. Jak zaprojektować zieleń na takiej małej przestrzeni? Jakie rośliny dobrać, żeby wytrzymały specyficzne warunki uprawowe i zachowały trwały efekt?
Warunki panujące w takich miejscach to:
- ograniczona przestrzeń i objętość gleby na rozwój bryły korzeniowej,
- suche powietrze,
- mroźne wiatry w zimie (jeżeli balkon/ taras znajduje się na sporych wysokościach),
- silne nasłonecznienie i szybkie nagrzewanie się powierzchni betonowych.
Aby maksymalnie wykorzystać przestrzeń można w jednym dużym pojemniku zasadzić kilka różnych roślin. Warto tutaj zagrać wysokością oraz drzewkami szczepionymi na pniu. Do takich nasadzeń będą dobre wierzby: szwajcarska i wełnista (Salix helvetica, S. lanata) oraz karagany (Caragana sp.). Wierzba szwajcarska jest niewielkim, kulistym drzewem z ozdobnymi srebrzystymi liśćmi. Wierzba wełnista to mały krzew, który idealnie prezentuje się szczepiony na pniu. Drzewko ozdobne z dużymi i pokrytymi kutnerem liściami. Oba gatunki dobrze znoszą suszę i silne słońce. Karagana to krzew, do pojemników nadaje się w postaci szczepionego drzewka o zwisających pędach. Wiosną kwitnie na żółto. To idealna roślina pionierska ponieważ ma minimalne wymagania siedliskowe.
Bardzo ozdobnym krzewem, szczepionym na pniu jest wiśnia wczesna (Prunus incisa) 'Kojou-no-mai’. Ma powyginane pędy, kwitnie przed rozwojem liści i jest całkowicie mrozoodporna.
Dominanty na balkonie stworzą także sosna czarna (Pinus nigra) 'Helga’ o szerokostożkowym, dość nieregularnym pokroju oraz brzoza (Betula pendula) 'Youngii’ ozdobna z białej kory i płaczących pędów.
Do niskich krzewów zaliczamy m.in. większość gatunków irg (Cotoneaster sp.) w tym irga Dammera (Cotoneaster dammeri) ‘Major’ o zimozielonych liściach, wiosną kwiaty drobne, białe.
Wytrzymałym i pospolitym krzewem jest trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei). Dostępne w szkółkach są różne kolorowe odmiany.
Do pojemników na balkony nadaje się większość gatunków i odmian berberysów (B.thunbergii ‘Atropurpurea Nana’, B. xmedia ‘Red Jewel’).
Rokitnik pospolity (Hippophae rhamnoides) w odmianie 'Hikul’ to kulisty, gęsty i karłowaty krzew, ozdobny ze srebrzystych liści, jednak traci je jesienią. Można go łączyć z innymi kolorowymi krzewami lub bylinami. Dla kontrastu np. z krzewuszką cudowną (Weigela florida) 'Nana Purpurea’, która jest ozdobna cały sezon z purpurowych liści i na wiosnę z różowych kwiatów.
Ciekawą krzewinką jest dziurawiec kielichowaty (Hypericum calycinum). Jego liście są zimozielone, kwitnie na żółto. Będzie miał więcej kwiatów po przycięciu na wiosnę. Na zimę należy go okrywać.
Jeśli chcemy zagrać w nasadzeniach formą, można zasadzić m.in. tawułę brzozolistną (Spiraea betulifolia). To wytrzymały na trudne warunki, niewielki krzew. Ozdobny dzięki białym kwiatostanom na wiosnę.
Piękne hortensje (Hydrangea arborescens 'Annabelle’ i H. paniculata) ozdobne są z dużych, białych kwiatów. Żeby dobrze kwitły, trzeba im zapewnić zaciszny kącik i wilgotne podłoże.
Zielony kolor przez cały rok zapewnią jałowce (Juniperussp.), każdy mały gatunek i odmiana np. J. communis 'Anna Maria’ lub zółtawy J. ×pfitzeriana 'Gold Star’ w pełni mrozoodporny, niski, do wysokości 0,5 m, ale szeroki. Jedną z najmniejszych form świerka (Picea sp.) jest świerk serbski (Picea omorika) 'Pimoko’ o gęstym, płaskokulistym pokroju.
Zimozielony jest też każdemu znany bukszpan (Buxus sp.), jednak wymaga miejsca osłoniętego i wilgotnej gleby. Uroczy jest modrzew (Larix kaempferi) 'Blue Dwarf’, o płaskokulistym kształcie. Proszę pamiętać, że jako jedyne drzewko iglaste traci igły na zimę.
Aby dodatkowo urozmaicić ograniczoną przestrzeń balkonów, można zastosować pnącza i poprowadzić je na ozdobnych podporach. W trudnych warunkach sprawdzą się kokornak (Aristolochia macrophylla), wiciokrzew (Lonicera sp.) lub powojniki (Clematis sp.) z grupy Viticella np. Clematis ‘Prince Charles’ lub grupa Integrifolia Clematis ‘Hanajima’. Powojniki należy przyciąć na wiosnę, dość nisko. Tak samo ciąć na wiosnę należy odmianę ‘Kardynał Wyszyński’ o dużych kwiatach czerwono różowych.
Do mniejszych pojemników, oprócz małych krzewów, można sadzić byliny.
Zawciąg nadmorski (Armeria maritima) to bylina zimozielona, drobny, poduszkowaty pokrój i różowe kwiaty będą się dobrze komponować przed wyższymi roślinami. Tłem dla kolorowych roślin lub elementem do kontrastowych kompozycji będzie bylica Stellera (Artemisia stelleriana). Jest odporna na trudne warunki siedliskowe, ozdobna ze srebrzystych liści.
Kolorowe dzwonki (Campanula sp.), rozchodniki olbrzymie (Sedum spectabile) w różnych odmianach, czosnki olbrzymie (Allium giganteum) np. odmiana ‘Globemaster’ to kwiaty o pastelowych kolorach. Czosnki dobrze jest zestawić z małymi krzewami lub trawami, aby maskowały suche liście po przekwitnięciu.
Ozdobne czosnki wśród traw
Z traw na balkony nadadzą się niebieska kostrzewa (Festuca glauca), ciekawa turzyca Buchanana (Carex buchananii), która cały rok ma brązowo-czerwone liście, ale na zimę należy ją okryć.
W dużych pojemnikach ładnie będą się prezentować miskanty (Miscanthus sp.) np. M. sinensis 'Silberfeder’, ale dla nich potrzebna jest gleba wilgotna i żyzna. Młode sadzonki należy zabezpieczać na zimę.
Nie zapominajmy także o wrzosach (Calluna sp.) i wrzoścach (Erica sp.). W naturalnych warunkach radzą sobie na piaszczystych, suchych siedliskach, więc tym bardziej w donicach na tarasie nie będą problematyczne. Kontrolujmy jednak ilość podlewania, ponieważ przy nadmiarze wody mogą brązowieć im pędy od dołu. Dodatkowo uschnięte kwiatostany będą ozdobą w zimie.
Na balkonie dobrze też odnajdą się warzywa. Pomidory, jarmuż, poziomki, winogrona, to ciepłolubne rośliny, ale wymagają regularnego podlewania. Zioła takie jak rozmaryn, bazylia, mięta, tymianek także warto uprawiać w donicach.
Przykładowa kompozycja na tarasie:
(fot.: asla.org)